تعیین تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ژرمپلاسم برنج ایران با استفاده از نشانگر های مولکولی رپید

تنوع، اساس و ماده خام اصلاح نباتات می باشد. لازمه اتخاذ روش های مناسب در جهت اصلاح و معرفی ارقام با کیفیت و عملکرد بالا، نیاز به شناخت و درک صحیحی از تنوع وماهیت آن می باشد. در این مطالعه از نشانگرهای رپید، استفاده گردید. تعداد 54 ژنوتیپ برنج از منبع مختلف جمع آوری و مورد مطالعه قرار گرفت. دوازده آغازگر رپید مورد استفاه، چند شکلی بهتری را در ژنوتیپ های مختلف برنج نشان دادند. در این بررسی از کل باندهای بررسی شده %78 باندهای چند شکل بودند. دامنه باندها در این مطالعه بین 500 تا 4000 جفت باز قرار داشت. این باندها در مقایسه با نشانگر وزنی (lkb-ladder)به صورت ماتریس (0,1) که به ترتیب حضور و عدم حضور باند امتیاز بندی شدند. ماتریس حاصله توسط نرم افزار SPSS9.1 و به روش UPGMA تجزیه گردید. فواصل ژنتیکی با استفاده از روش جاکآرد محاسبه و در نهایت به صورت یک دندروگرام یا درخت واره درآمد. ژنوتیپ های برنج مطالعه شده در شش گروه اصلی طبقه بندی شدند که حداکثر شباهت %91.7 بین ارقام KC-80-388,KC-80-339 ( به ترتیب صدری تنکابنی و غریبک جعفر آبادی) و حداقل شباهت %44.8 بین ارقام سنگ طارم و TN-03-1199 ( با مبدا بویراحمد) بود. نتایج حاکی از این بود که نه تنها تنوع ژنتیکی در بین ارقام موجود در بانک ژن (ایرانی) قابل توجه است، بلکه این تنوع در بین ارقامی که در یک محل کاشته می شوند نیز شناسایی گردید. در نتیجه می توان از تنوع موجود در برنامه های گزینش و تلاقی استفاده کرد.